In 1947 legden 211.000 Joegoslavische en 5.735 buitenlandse jongeren met veel enthousiasme een 242 kilometer lange spoorlijn tussen Sarajevo en Šamac aan. Een bioscoopjournaal uit die tijd toont de mierenarbeid, met schoppen, houwelen en spaden in zeven maanden uitgevoerd. Newsreel 242 – Sunny Railways brengt een eerbetoon aan de door idealisme gedreven jongeren, maar is ook een elegie voor het verlies van hoop op een betere wereld.
“De visioenen van de toekomst zijn gestikt in rivieren van bloed en massagraven”, zegt de voice-over. De constatering slaat op het bloedig uiteenvallen van Joegoslavië, maar heeft een wijdere strekking. Het op de puinhopen van de Tweede Wereldoorlog aangelegde, in de Bosnische oorlog beschadigde en in het nieuwe millennium in onbruik geraakte spoortraject doet nu denken aan een overblijfsel van een oude beschaving.
Waarden van vervlogen tijden, zo stelt dit documentaire essay, moeten we opnieuw ontdekken – in de unieke geschiedenis van de spoorlijn schuilen blijvend ideeën over een wereld voorbij het kapitalisme.
Stills
